การจัดการทางโภชนาการในสุนัขโรคตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน

(Nutritional Management in Canine Acute Pancreatitis)

ปัจจุบันมีหลักฐานที่สนับสนุนว่าการเริ่มให้กินอาหารในระยะแรก
(เช่น ภายใน 48 ชั่วโมงของการแอดมิทในโรงพยาบาล) ส่งผลดีต่อผลการรักษาทางคลินิก และพบว่าทำให้สุนัขกลับมากินอาหารเองได้เร็วขึ้น

การเริ่มให้กินอาหารในระยะแรก (early enteral nutrition)

• ลดการอักเสบของลำไส้ (decrease ileus and inflammation)
• กระตุ้นการฟื้นฟูลำไส้ (intestinal mucosal regeneration)
• เพิ่มการไหลเวียนเลือดในทางเดินอาหาร (increase mucosal blood flow)
• ลดการสลายโปรตีนจากกล้ามเนื้อ (decrease protein catabolism)
• ลดการเกิด bacterial or endotoxin translocation

---

Key Nutritional Factors in Canine Acute Pancreatitis

สารน้ำ

น้ำเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดในสัตว์ป่วยที่มีภาวะอาเจียนเฉียบพลัน
เนื่องจากภาวะขาดน้ำเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต
ภาวะแห้งน้ำระดับปานกลางถึงรุนแรงควรแก้ไขด้วยการให้สารน้ำทดแทนทางหลอดเลือดดำ และควรแก้ไขภาวะแห้งน้ำ, electrolyte imbalance ก่อนการพิจารณาให้สารอาหาร

โปรตีน

การศึกษาพบว่า free amino acids เช่น phenylalanine, tryptophan และ valine
ในลำไส้เล็กส่วนต้นสามารถกระตุ้นการหลั่งเอนไซม์จากตับอ่อนได้รุนแรงมากกว่าการกระตุ้นจากไขมัน
ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีโปรตีนสูงเกินไป ระดับโปรตีนในอาหารที่เหมาะสมและเพียงพอสำหรับการฟื้นฟูร่างกายในสุนัขที่มีภาวะตับอ่อนอักเสบ ควรอยู่ในช่วง 15 – 30% DM

ไขมัน

สุนัขที่มีภาวะตับอ่อนอักเสบควรได้รับอาหารที่มีไขมันต่ำ

• ≤10 % DM ในสุนัขที่อ้วน
• ≤15% DM ในสุนัขที่มีภาวะ hypertriglyceride

อิเล็กโทรไลต์ (Electrolytes)

สุนัขและแมวที่มีอาการอาเจียน ท้องเสีย
มักมีระดับของอิเล็กโทรไลต์ที่ผิดปกติ เช่น

• mild hypokalemia
• hypochloremia
• hypernatremia หรือ hyponatremia

ในโภชนาการที่เหมาะสม ควรมีระดับของอิเล็กโตรไลต์เหล่านี้ที่สูงกว่าค่า minimum ที่กำหนดไว้ในสุนัขปกติเล็กน้อย:

• 0.8% to 1.1% potassium (DM)
• 0.5% to 1.3% DM chloride
• 0.3% to 0.5% DM sodium

อัตราการย่อยได้ (Digestibility)

อาหารที่ใช้ในรายตับอ่อนอักเสบควรมีอัตราการย่อยได้สูง
(อย่างน้อยไม่ควรต่ำกว่า 85% digestible on a DM basis)

Omega-3 fatty acids

มี EPA และ DHA
ช่วยลดการอักเสบของตับอ่อนและอวัยวะข้างเคียงรอบๆ ที่เกิดการอักเสบ

---

Reference

Cridge, H., Twedt, D. C., Marolf, A. J., Sharkey, L. C., & Steiner, J. M. (2021). Advances in the diagnosis of acute pancreatitis in dogs. Journal of Veterinary Internal Medicine, 35(6), 2572-2587.

Walton, S. A., & BScAgr, D. S. Treatment of Acute Pancreatitis in Dogs. Today’s Veterinary Practice. February 17, 2020 | Issue: March/April 2020

Burns, K. M. Key Nutritional Factors in Treating Pancreatitis. Today’s Veterinary Practice. November 29, 2018 | Issue: Winter 2019

Xenoulis, PG 2015. Diagnosis of pancreatitis in dogs and cats. J Small Anim Pract. 56(1): 13-26.

Hand, M.S., Thatcher, C.D., Remillard, R.L., Roudebush, P. & Novotny, B.J., 2011. Small Animal Clinical Nutrition. 5th Edition, Mark Morris Institute.

---